Mô hình Xoắn động chia ra 8 bậc giá trị, mỗi bậc được biểu thị bằng một màu sắc và một ký hiệu gọi là vMeme. Trong đó, bậc màu Đỏ (Red) là bậc giá trị thứ ba, tương ứng với thời kỳ chiến tranh liên miên giữa các thủ lĩnh, các lãnh chúa.
Sau đây là tinh thần chủ đạo, đặc điểm chính và các vấn đề thường gặp của bậc màu Đỏ.
Tinh thần chủ đạo của bậc màu Đỏ
Bậc màu Đỏ bắt đầu xuất hiện trong lịch sử loài người khoảng 10.000 năm trước, khi những chiến binh, chúa tể, và nhà thám hiểm đã thay thế cho những vị lãnh đạo Tím cai trị theo cổ tục và hài hòa với số đông. Đỏ giành quyền lãnh đạo độc tôn, “ta là luật”. Đỏ thường sử dụng trấn áp tinh thần, bạo lực (hoặc trong một số trường hợp là vẻ hùng biện hay quyến rũ) để áp đặt quyền lực, và đám đông ở vMeme Tím phải nghe theo. Một số ví dụ nổi tiếng về bậc màu Đỏ trong lịch sử là Genghis Khan, Napoleon, Hitler, hay những băng đảng, tội phạm ở mọi thời đại.
Bậc màu Đỏ cũng xuất hiện trong quá trình phát triển cá nhân của mỗi con người. Đỏ là một bản năng nằm sâu trong vô thức của chúng ta, và thường bắt đầu thể hiện ra vào 3 – 5 tuổi. Chính vì những kỹ năng xã hội vào tuổi này chưa được phát triển tương xứng, trẻ thường hành xử quá đáng và gây hấn liên miên với người xung quanh. Mạnh hơn là làn sóng đỏ vào tuổi dậy thì, khi những cảm xúc nổi loạn, khát khao tự do, và thử thách giới hạn được đẩy lên cao. Đây là thời kỳ mà chúng ta cần được khẳng định bản thân, và tìm kiếm những trải nghiệm mới mẻ, mạo hiểm, và đôi khi nguy hiểm.
Tuy nhiên, bậc màu Đỏ không chỉ xuất hiện ở những giai đoạn nhất định của cuộc đời, mà còn có thể được kích hoạt bởi những hoàn cảnh khắc nghiệt, đe dọa, hoặc thiếu công bằng. Khi cảm thấy bị đe dọa về sự an toàn, sự tồn vong, hoặc tự tôn cá nhân, chúng ta có thể bật sáng vMeme Đỏ. Đỏ là một cơ chế phòng vệ, một cách để chúng ta sống sót và chiến thắng trong môi trường khó khăn. Đỏ cũng là một nguồn động lực, một cách để chúng ta vượt qua những rào cản, và đạt được những thành tựu cao nhất.
Bậc màu Đỏ có giá trị trung tâm là: Tôi là kẻ mạnh, tôi nắm quyền lực. Đỏ thường có thái độ rất hung hăng, liều lĩnh, và không chịu khuất phục trước bất kỳ ai. Đỏ muốn khẳng định cái tôi cá nhân trong cuộc sống nhóm, và cho rằng cuộc sống là một cuộc chiến tranh, mạnh được yếu thua, và muốn là kẻ mạnh. Đỏ sợ bị mất mặt, xấu hổ, và rất cần được nể trọng. Đỏ cần thỏa mãn những gì mình muốn ngay tức thì, rất bốc đồng, và không quan tâm đến hậu quả. Đỏ chống lại các giới hạn và luật lệ mà không tự thấy mình có lỗi.
Các đặc điểm nhận dạng bậc màu Đỏ
- Không bao giờ nhận lỗi. Luôn cảm thấy những điều bất như ý là nhắm vào chính mình, ĐỎ thường sẵn sàng lao vào tranh chấp vì cảm nhận thái độ của người xung quanh thiếu tôn trọng. Hầu như Đỏ không thể tự nhìn nhận bản thân một cách khách quan. Mọi góp ý của người khác đều là tấn công cá nhân.
- Còn chưa phát triển được khả năng kiểm soát hành vi của chính mình, Đỏ thường quá bốc đồng, hành xử thô lỗ, thiếu thận trọng. Đỏ cũng có nhu cầu trở thành người hùng, trong mắt bạn bè, trong mắt “người yêu dấu”. Đỏ thường làm những điều nguy hiểm, phi pháp, hoặc gây hại cho người khác để thu hút sự chú ý, hoặc để thể hiện sự khác biệt của mình.
- Đỏ không mấy tôn trọng mạng sống, dù là của mình hay của người khác. Đối với họ, thà chết còn hơn bị mất mặt. Đỏ thường coi trọng danh dự, sự tự hào, và sự can đảm hơn là sự an toàn, sự hợp tác, và sự bền vững.
- Cuộc đời được hình dung như cánh rừng, với luật rừng: không hề có công bằng; không có đủ thức ăn cho tất cả mọi người, thế nên phải chiến đấu; mạnh được yếu thua; ăn hay bị ăn. Đỏ không tin tưởng vào ai, chỉ tin tưởng vào bản thân. Đỏ không quan tâm đến những giá trị cao cả, những nguyên tắc đạo đức, hay những lợi ích chung. Đỏ chỉ quan tâm đến những gì mình muốn, và những gì mình có thể làm được.
Các vấn đề thường gặp ở vMeme Đỏ
Bậc màu Đỏ có thể mang lại những lợi ích cho cá nhân và xã hội, như sự tự tin, sự sáng tạo, sự đột phá, và sự lãnh đạo. Tuy nhiên, bậc màu Đỏ cũng có những mặt trái, bất lợi, và gây ra những vấn đề tâm lý cho người đang ở bậc này, cũng như cho người xung quanh. Một số vấn đề tâm lý phổ biến ở bậc vMeme Đỏ là:
- Sống không hòa hợp: Đỏ thường xung đột với gia đình, nơi làm việc, và trong xã hội. Đỏ không chịu nghe lời, không chấp nhận sự chỉ đạo, và không tôn trọng quyền lợi của người khác. Đỏ thường gây ra những rắc rối, những bạo loạn, và những cuộc chiến. Đỏ không biết cách hòa giải, hợp tác, và thỏa hiệp.
- Chủ nghĩa cá nhân và độc tài: Đỏ thường coi mình là trung tâm của thế giới, và không quan tâm đến cảm nhận, nhu cầu, và mong muốn của người khác. Đỏ thường ép buộc, áp đặt, và lợi dụng người khác để phục vụ cho mục đích của mình. Đỏ thường mất các mối quan hệ, bị cô lập, phản ứng, và tẩy chay bởi người xung quanh.
- Cảm giác tội lỗi và cô đơn: Đỏ thường không thể hài lòng với bản thân, và không thể yêu thương bản thân. Đỏ thường cảm thấy có lỗi với người khác, với xã hội, và với chính mình. Đỏ thường cảm thấy cô đơn, bị bỏ rơi, và không có ai hiểu mình. Đỏ thường cần được chấp nhận, được yêu quý, và được tha thứ.
Kết luận
Bậc màu Đỏ là một bậc quan trọng trong Mô hình Xoắn động, vì bậc này thể hiện sự khởi đầu của cái tôi cá nhân, sự tự tin, và sự sáng tạo của con người. Tuy nhiên, bậc màu Đỏ cũng có những hạn chế như sự hung hăng, bốc đồng và thiếu tôn trọng.
Những người đang ở bậc màu Đỏ cần được hướng dẫn, giáo dục, và hỗ trợ để có thể phát triển lên các bậc cao hơn, và sống hòa hợp với xã hội. Những người không ở bậc màu Đỏ cũng cần hiểu và tôn trọng những người đang ở bậc này, và cố gắng hòa giải, hợp tác, và thỏa hiệp với họ. Cần lưu ý rằng, bậc màu Đỏ không phải là một bậc tốt hay xấu, mà là một bậc cần thiết và có ý nghĩa trong quá trình phát triển của con người.