Bậc màu Xanh ngọc trong Spiral Dynamics là bậc giá trị rất hiếm gặp bởi vMeme Xanh ngọc đòi hỏi điều kiện sống đặc biệt. Người ở bậc này có một cái nhìn toàn diện về vũ trụ, có thể hy sinh vì sự sinh tồn của toàn thể, hòa hợp với muôn loài, vạn vật. Họ tập trung vào sự tốt đẹp cho toàn thể, vì tất cả đều là một phần của toàn thể.
Tinh thần chủ đạo của bậc màu Xanh ngọc
Bậc màu Xanh ngọc là bậc thứ tám trong lý thuyết Mô hình Xoắn động, là bậc tiếp theo sau bậc màu Vàng. Màu Xanh ngọc mang tinh thần toàn diện, toàn cầu, vũ trụ. Người ở bậc màu này không chỉ nhìn nhận được nhiều góc nhìn khác nhau, mà còn kết nối được chúng thành một hệ thống đồng bộ, hài hòa và có ý nghĩa. Họ sử dụng tối đa năng lực của não bộ, có thể vận dụng toàn bộ năng lực tinh thần của loài người và những công cụ đa dạng không giới hạn.
Bậc màu Xanh ngọc phát triển từ bậc màu Vàng, khi bậc màu Vàng nhận ra rằng việc tối ưu hóa cá nhân và hệ thống không đủ để giải quyết những vấn đề phức tạp và toàn diện của thế giới. Bậc màu Xanh ngọc nhìn xa hơn, sâu và rộng hơn. Thấy được sự thống nhất trong sự đa dạng, sự đa dạng trong sự thống nhất là đặc trưng của vMeme Xanh ngọc.
Bậc màu Xanh ngọc là bậc của sự tự vượt qua và vô tư. Ở đó, con người không còn bị ràng buộc bởi cái tôi, sự sinh tồn, nỗi sợ hãi hay ý thức hệ. Họ cũng không theo đuổi lợi ích riêng, danh vọng, quyền lực hay tiền bạc và do đó không bị cuốn vào những tranh luận, xung đột hay đối đầu.
Một bước nhảy vọt đặc biệt
Bước nhảy vọt từ bậc màu Vàng lên Xanh ngọc thường được mô tả khá mơ hồ và huyền bí, với từ ngữ thường được dùng là “giác ngộ” (enlightened). Một người bước vào vMeme Xanh ngọc bắt đầu trải nghiệm về “một cấp độ tồn tại khác” một cách thường xuyên hơn. Họ có thể bằng cách này hay cách khác, cố gắng mô tả cho những vMeme khác trải nghiệm ấy, dẫn dắt sự phát triển nhận thức của người khác bằng nhiều phương tiện khác nhau.
Để hiểu được bước nhảy vọt này, chúng ta cần nhìn lại bậc giá trị Vàng, bậc giá trị trước đó của Xanh ngọc. Bậc giá trị Vàng là bậc giá trị đầu tiên thuộc nhóm thứ hai, nghĩa là nó đã vượt qua những hạn chế của nhóm thứ nhất, những bậc giá trị còn bị ràng buộc bởi những điều kiện sống và những nhu cầu cơ bản. Người ở bậc Vàng có thể nhìn nhận được sự phức tạp và đa dạng của thế giới, có thể tích hợp nhiều quan điểm và giải pháp khác nhau, có thể thích nghi và sáng tạo trong mọi hoàn cảnh. Họ có cái tôi độc lập, tự chủ, tự do, không bị áp đặt bởi bất kỳ hệ thống nào. Họ có khả năng phân tích, logic, hệ thống, và tổ chức cao.
Tuy nhiên, bậc giá trị Vàng cũng có những hạn chế của riêng mình. Một trong những hạn chế đó là sự lạnh lùng, cách biệt, và thiếu cảm xúc của người ở bậc này. Họ có thể nhìn nhận được sự liên kết giữa mọi thứ, nhưng họ không cảm nhận được sự liên kết đó. Họ có thể thấy được sự tốt đẹp của toàn thể, nhưng họ không yêu thương toàn thể. Họ có thể hiểu được sự thay đổi của vũ trụ, nhưng họ không tham gia vào sự thay đổi đó. Họ có thể tạo ra những công cụ tuyệt vời, nhưng họ không biết mục đích cuối cùng của những công cụ đó. Họ có thể sống trong hiện tại, nhưng họ không biết tương lai sẽ ra sao.
Bậc màu Xanh ngọc phát triển từ bậc màu Vàng, khi bậc màu Vàng cảm thấy bản thân không còn đủ để đáp ứng những nhu cầu và thách thức mới của cuộc sống. Bậc màu Vàng là bậc của sự tối ưu hóa cá nhân và hệ thống, nhưng vMeme Vàng vẫn còn bị giới hạn bởi cái tôi và sự phân tích. Bậc màu Xanh ngọc vượt qua giới hạn này và thấy được sự nguyên vẹn của mọi thứ.
Còn vMeme nào sau bậc màu Xanh ngọc không?
Theo Mô hình Xoắn động, bậc màu Xanh ngọc là vMeme cao nhất được mô tả hiện nay, nhưng đó chưa phải là bậc xoắn động cuối cùng. Có thể có những bậc giá trị tiếp theo, khi con người phát triển những điều kiện sống và những nhu cầu cơ bản mới. Một số người đã đề xuất một bậc giá trị thứ chín, gọi là vMeme San hô (Coral) có thể liên quan đến trí tuệ nhân tạo, tính toán lượng tử, hay một tầng tâm thức mới mẻ nào đó. Có nhiều suy đoán và ý kiến không thống nhất về bậc màu bí ẩn này:
- Nhiều người cho rằng bậc màu san hô chưa được quan sát và mô tả rõ ràng, và chỉ gọi nó là bậc thứ chín trong Mô hình Xoắn động.
- San hô là một bậc giá trị có liên quan đến sự thức tỉnh và sự liên kết với toàn thể, tương tự như bậc màu Xanh ngọc nhưng ở một tầng cao hơn.
- Cũng có ý kiến cho rằng bậc thứ chín sẽ hướng về cá nhân, chiến đấu, sự độc tôn, tương tự như bậc màu đỏ nhưng ở một cấp độ cao hơn.
Kết luận
Bậc màu Xanh ngọc là bậc giá trị cao nhất trong Mô hình Xoắn động hiện nay. Có thể nói, đây là bậc màu bí ẩn nhất, được tin là biểu thị cho một tầng tâm thức vượt trội, toàn diện, và hòa hợp. Đó thường là những người có ảnh hưởng to lớn đến toàn nhân loại. Họ có thể tạo ra những thay đổi tích cực, bền vững, và toàn diện cho toàn thể. Văn minh nhân loại vẫn không ngừng phát triển và việc liệu còn những bậc Xoắn động nào đang chờ chúng ta phía trước vẫn còn là điều bí ẩn.